KDV Kanunu’nun 25/a maddesinde iskontoların KDV matrahına dahil olmaması için gerekli olan şartlar belirlenmiştir. Madde hükmüne göre, Ticari teamüllere uygun miktarda olan, bedellenen indirim şeklinde gerçekleştirilen, fatura veya benzeri belgelerde ayrıca gösterilen iskontolar, KDV matrahına dahil bulunmamaktadır.
Bu şartlar içerisinde yer alan “İskontonun ticari teamüllere uygun miktarda olması” ifadesinde kastedilen konu, iskontonun satışa konulan mal ya da hizmetin piyasasında yaygın olarak uygulanan miktarda ve satış bedelinin makul bir tutarı kadar olmasıdır. Aksi takdirde, ticari davranışlara uygun olarak gerçekleştirilmeyen iskontolar fatura ya da benzeri belgelerde ayriyeten gösterilse de KDV matrahından indirilmeyecektir.
İskontoların KDV karşısındaki durumu, iskontoların KDV matrahına dahil edilebilmesi için kesinlikle, hizmet ifasına ve mal teslimine ilişkin düzenlenen fatura ya da benzeri belgelerde ayrıca gösterilmesi gerekir.
Vergiyi ortaya koyan işleme (hizmet ifasına ve mal teslimine) ilişkin olarak hazırlanan fatura ya da benzeri belgelerde gösterilmeyip, sonradan bazı şartların gerçekleşmesine bağlı olarak (örneğin bedelin vadeden önce ödenmesi, belli bir cironun aşılması vb.) yapılan iskontoların KDV matrahından indirilmesi mümkün olmaz.
Bu husus KDV Kanunu’nun 25. Maddesinde de bahsedildiği üzere, “Hizmet ve teslim işlemlerinde faturalarda gösterilen iskontoların matraha dahil olmadığı açıkça ifade edilmiştir. Ancak burada ince bir noktaya dikkat çekilerek bir ayrım yapılmış ve işlem süreci içerisinde yapılmayan, bu nedenle faturalarda da ifade edilmeyen iskontoların matrahtan muaf olmasına imkân tanınmamıştır.” şeklinde belirtilmiştir.
Vergiye Sebep Olan Olgunun Meydana Geldiği Tarihte Yapılan İskontolar
İskontoların KDV karşısındaki durumu, KDV Kanunu’nun 25/a maddesinde de belirtildiği üzere, fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilen ticari davranışlara uygun miktardaki iskontoların KDV matrahına dahil olmadığı kurala bağlanmıştır. Bu madde genel bir düzenleme olmakla beraber ilke olarak bu şartları taşıyan iskontoların, işlemin karşılığını oluşturan bedelden düşülerek KDV matrahının tespit edilmiş olması gerekir.
Ancak, aynı Kanun’un 27/5. maddesinde, serbest meslek faaliyetleri için ilgili mesleği tespit edilmiş bir tarifenin bulunması halinde hizmet bedelinin bu tarifede gösterilen ücretten düşük olamayacağını belirtilmektedir. Tarifede yer alan ücretin KDV matrahını oluşturacağına ilişkin kural özel bir düzenleme niteliğini taşımaktadır.
İskontoların KDV karşısındaki durumu, Tarife bedelinden bir iskonto yapılsa dahi, KDV Kanun’un 27/5. maddesi gereğince belirtilen tarife bedeli esas alınarak hesaplanması gerekmektedir. İskonto tutarı yalnızca, hizmetin tarifede belirtildiği ücretten daha yüksek bir fiyatla yapılması durumunda, KDV matrahına dahil olmayacaktır lakin bu durumda da KDV matrahı hiçbir şekilde tarife bedelinden daha düşük olmamalıdır.
Sonuç
Yukarıda yapılan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, iskontoların KDV matrahına dahil olmaması için; mal ve hizmet satışına ilişkin olarak düzenlenen asıl fatura veya benzeri belge üzerinde ayrıca gösterilmesi, Ticari teamüllere uygun miktarda olması, bedelden indirim şeklinde gerçekleştirilmesi gerekir.
