20.yy’dan itibaren kişisel veriler çok daha hızlı işlenmeye ve el değiştirmeye başladığı için siber hırsızlıklara daha açık hale geldi. Kolay erişim nedeniyle bilgiyi korumak için ek önlemler gerekli hale geldi. Bu sebeple kişisel verilerin korunması ve istenmeyen şekilde işlenmesinin önüne geçilmesiyle ilgili yasal düzenlemeler daha da önem kazandı.
Kişisel Verilerin Gizliliği Nedir?
Olgu, kavram ya da komutların; iletişim, yorum ve işlem için elverişli biçimsel ve uzlaşımsal bir gösterimine ”veri” denir. Kişisel veri ise; kimliği belirli ya da belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgi demektir. Bununla birlikte; kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkûmiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileri Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nda (KVKK) özel nitelikli kişisel veri olarak tanımlanmıştır.
KVKK, başta özel hayatın gizliliği olmak üzere kişilerin temel hak ve özgürlüklerini koruma amacı taşımaktadır. KVKK’da belirtilen istisnai durumlar dışında kişisel verilerin kişilerin açık rızası olmaksızın işlenemeyeceği, üçüncü kişilere veya yurt dışına aktarılamayacağı belirtilir. Kişisel verilerin toplanması, saklanması, yeniden düzenlenmesi, kullanılması ve aktarılması dahil olmak üzere kişisel verinin işlendiği her türlü işlem ve süreç işlemenin kapsamındadır.
KVKK Neden Önemlidir? Amacı Nedir?
KVKK, bireylere verileri üzerindeki kontrolün tekrar kazandırılmasını ve bireyleri kişisel verilerinin rızaları dışında işlenmesinden doğabilecek zararlardan korumayı amaçlar. Kişisel verilerin çağdaş standartlarda işlenmesi ve bu süreç içinde kişisel hak ve özgürlüklerin korunması güvence altına alınır. KVKK, kişisel veriyi işleyen tarafların yükümlülüklerini düzenler. Veri güvenliğinin sağlanması kişinin mahremiyet hakkının sağlanması kapsamında değerlendirilir.
Veri Sorumluları Sicili (VERBİS) Nedir?
KVKK, kişisel veri işleyen gerçek kişi, kurum veya kuruluşların Veri Sorumluları Siciline (VERBİS) kayıt olmasını gerektirir. Kaydolması gereken kişiler (veri sorumluları), yıllık çalışan sayısı, yıllık mali bilanço, özel nitelikli kişisel veri işlemenin ana faaliyet konusu olup olmadığı, yurt dışında yerleşik veri sorumlusu olup olmadığı ve kamu kurum ve kuruluşu olup olmadığı gibi kriterlere göre belirleniyor.
- 50 kişiden fazla yıllık çalışanı veya yıllık mali bilanço toplamı 25 milyon TL olan bir veri sorumlusunun 30.09.2020 tarihine kadar VERBİS’e kayıt olması gerekiyordu.
- Yurt dışında yerleşik gerçek ve tüzel kişi veri sorumlularının 30.09.2020 tarihine kadar VERBİS’e kayıt olması gerekiyordu.
Bununla birlikte Kişisel Verileri Koruma Kurulu (Kurul) 01.10.2020 tarihinde alınan kararını kamu ile paylaşmıştır. Kurul bu kararında, 30.09.2020’ye kadar VERBİS’e kaydolması gereken veri sorumluları için; Covid-19 ile mücadele kapsamı kapsamında fiili, teknik ya da hukuki imkânsızlık nedeniyle bazı veri sorumlularının VERBİS’e kayıt yükümlülüğünün yerine getirmediğini dikkate aldıklarını ve VERBİS’e kaydolamayan veri sorumlularına Kurul tarafından bir yazı gönderilmesine ve veri sorumlularının bu yazıda kendilerine tanınan süre içerisinde VERBİS’e kaydın yapılması gerektiğini belirtti.
- Bir veri sorumlusunun yıllık çalışan sayısı 50’den az ve yıllık mali bilanço toplamı 25 milyon TL’den az olmakla birlikte bu veri sorumlularının ana faaliyet konusu özel nitelikli kişisel veri işlenmesi ise; 31.03.2020’ye kadar VERBİS’e kayıt olması gerekiyor.
- Kamu kurum ve kuruluşlarının ise 31.03.2021 tarihine kadar VERBİS’e kayıt olması gerekiyor.
KVKK Kapsamındaki Kabahatler
- Aydınlatma yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi
- Kişisel verilerin güvenliğine ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmemesi
- VERBİS’e kayıt ve bildirim yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi
- Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nun kararlarının yerine getirilmemesi
KVKK Kapsamındaki Suçlar
Kişisel verilerin işlenmesine dair suçlar, KVKK’nın 17. maddesindeki atıfla Türk Ceza Kanunu içerisinde düzenlenmiştir.
- Kişisel verilerin (ve özel nitelikli kişisel verilerin) hukuka aykırı olarak kaydedilmesi
- Kişisel verilerin hukuka aykırı olarak verilmesi veya ele geçirilmesi
- Kişisel verilerin yok edilmemesi
